تفاوت شارژر دو شاخه و سه شاخه

چرا کشورهای مختلف دوشاخه پریز برق متفاوتی دارند؟

خودتان را در یک فرودگاه یا اتاق هتل در یک کشور خارجی تصور کنید که لازم است تلفن یا لوازم الکترونیکی خود را شارژ کنید. اما آن پریز عجیب و غریب چیست؟ شیارهای تخت دارد؟ سه تا هستند؟ یا چهار تا؟ اینجا چه خبر است؟ چرا این کشور از همان دوشاخه هایی که من در خانه استفاده می کنم استفاده نمی کند؟

پاسخ کوتاه این است که سیستم‌هایی که برق را به خانه‌ها در سراسر جهان می‌رسانند توسط هزاران نفر در 140 سال گذشته ساخته شده‌اند. 

کاربرد دو شاخه و سه شاخه ها چیست؟ و عملکرد آن چگونه است؟

برخی از پریز ها شبیه بینی خوک وسایر آنها شبیه چهره های فرازمینی ها هستند، اما نکته کلی این است که این دو شاخه یا سه شاخه ها بصورت گرد یا صاف وجود دارند. برای درک اینکه چرا پریزهای برق همه یکسان نیستند، باید بدانید که دوشاخه چگونه کار می کند.

سومین شکاف که در برخی از انواع شارژر ها وجود دارد، و معمولا شکاف وسط را در بر می گیرد " اتصال زمین یا ارت " نامیده می شود. که بدین صورت اگر مشکلی در دوشاخه اتفاق بیفتد، یا اگر شارژر موبایل و یا هر چیزی که به برق وصل کرده اید شل شود، شما را از برق گرفتگی در امان نگه می دارد. و مجموعه‌ای از سیم‌ها را از دو شاخه به میله‌ای که در اعماق زمین مدفون است یا همان چاه ارت هدایت می‌کند.

 تاریخچه اولین دو شاخه و پریز

هنگامی که مخترعانی مانند توماس ادیسون، جورج وستینگهاوس و نیکولا تسلا اولین شبکه انتقال مدرن جهان را در سال 1880 در ایالات متحده آمریکا ساختند، ولتاژی که از طریق پریز برق به خانه ها می رسید 110 ولت بود؛ زیرا اکثر چیزهایی که در آن زمان با برق کار می کردند (عمدتاً چراغ ها) با 110 ولت بهترین کارکرد را داشتند. این نوع پریز برق هنوز در ایالات متحده استاندارد است، حتی اگر ولتاژهای واقعی در سیستم ما کمی بالاتر باشند.

زمانی که مردم شروع به ساخت شبکه های برق در کشورهای دیگر کردند و آن را توسعه دادند؛ شرکت‌های اروپایی متوجه شدند که تامین برق 220 ولت نسبت به 110 ولت ارزان‌تر است. شرکت‌های تولید برق می‌توانند همان ولتاژ بالا را با جریان کمتر ارائه دهند و جریان کمتر، استفاده از سیم های نازک تر را ممکن می کند. از آنجایی که نوع مسی که برای سیم های برق استفاده می شود گران است، ولتاژ بالاتر می تواند باعث صرفه جویی در هزینه ها شود.

چرا همه ی کشور ها از یک نوع استاندارد جهانی استفاده نمی کنند؟

در ابتدا باید بگویم که دوشاخه ها در ایالات متحده فقط دو زبانه بدون پین زمین داشتند. مهندسان شبکه، ایده ی یک پین "زمین" را برای ایمن تر کردن دوشاخه ها در دهه 1920 مطرح کردند. بسیاری از کشورها فوراً این سوکت ها با پین اتصال به زمین را پذیرفتند، اما همه کشور ها از ایده های جدید استقبال نمی کنند. به عنوان مثال، در حالی که ایالات متحده آمریکا از این دوشاخه ها برای برخی از لوازم خانگی استفاده می کرد، تا سال 1971 به یک استاندارد تبدیل نشد. بنابراین از آنجایی که کشورهای مختلف نوآوری هایی مانند این را در زمان های مختلف به کار گرفتند، دوشاخه هایی که استفاده می کردند در طول سال ها تغییر کردند. اکنون که اکثر خانه‌ها در جهان به برق دسترسی دارند، تدوین یک استاندارد جهانی ، راحت‌تر از داشتن پریزهای گوناگون است. اما کشورهایی که از این استاندارد استفاده نمی‌کنند ملزم می‌شوند که میلیاردها دلار برای تغییر مراکز فروش، نحوه ساخت ساختمان‌ها و حتی نحوه تولید وسایل خاص هزینه کنند. جای تعجب نیست که این کشورها ترجیح می دهند این پول را برای چیز دیگری خرج کنند.

نکته اصلی این است که کشورها ممکن است از ایده یک استاندارد جهانی حمایت کنند، اما هیچ کس نمی خواهد هزینه کند. بنابراین برای آینده قابل پیش بینی، اگر برای سفر آماده می شوید، برای خرید شارژر فست شارژ PD  سازگار با کشور مقصد اقدام کنید.

انواع پریز و دو شاخه در ایران

خبر خوب این است که انواع آداپتور و شارژر دیواری موبایل در بسیاری از کشورها کار می کنند. شما باید دستگاه دو یا سه شاخه خود را به آداپتور و سپس آداپتور را به پریز مورد نظر وصل کنید. طبق گزارش کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک (IEC)، 15 نوع پریز و سوکت جفت با آن وجود دارد. این پریزها در سراسر جهان، طبق الفبای انگلیسی از A تا O نامگذاری شده اند. در ادامه 4 مدل دوشاخه را که در ایران دیده ایم توضیح خواهیم داد.

دوشاخه نوع A   

دوشاخه نوع A دارای دو پین صاف است و در آمریکای شمالی، آمریکای مرکزی و ژاپن استفاده می شود. سوکت های برق نوع A، دوشاخه های غیر زمینی هستند ( یعنی به اتصال زمین نیاز ندارند) و از دو سوراخ موازی مسطح تشکیل شده اند. این دوشاخه ها به ترتیب دارای جریان و ولتاژ 15 آمپر و 125 ولت هستند. در آمریکا نوع A  دو شاخه استفاده می شود و مانند انگلستان آن را به 3 شاخه تبدیل نکرده اند چون ساختن سه شاخه سخت تر است و هزینه بیشتری دارد. اگر دستگاهی به زمین اتصال نیاز نداشته باشد، دو پین تمام کار را انجام می دهد. هیچ استاندارد دیگری در آمریکا وجود ندارد که یک دوشاخه باید بدون توجه به نوع عایق سه پایه شود.

دوشاخه نوع C یا ( CEE 7,16)

دوشاخه تایپ C به عنوان یوروپلاگ یا دوشاخه اروپایی شناخته می شود و درآسیا مانند ایران و ترکیه و در اروپا به استثنای انگلستان، ایرلند، قبرس و مالت استفاده می شود. با این حال، پریزهای نوع C تا حد زیادی با سوکت های نوع E، F، J، K و N جایگزین می شوند که با دوشاخه نوع C کار می کنند. نوع A و نوع C پر استفاده ترین دوشاخه های دنیا هستند. 

دوشاخه نوع F یا ( CEE 7,4)

نوع F که در آلمان، اتریش، هلند و اسپانیا استفاده می شود. این نوع F مشابه نوع E است اما دارای دو گیره فلزی است که برای اتصال به زمین به کار می رود و گیره ارت نامیده می شود. طبق وب‌سایت استانداردهای جهانی، نوع F را با نام «شوکو پلاگین» می‌شناسند که نسخه کوتاه‌تری از «Schutzkontakt» است، که یک کلمه آلمانی به معنای «اتصال امن» است.

دوشاخه نوع G یا (CEE 7,17)

اگر تا به حال به انگلستان سفر کرده اید، با دوشاخه تایپ G آشنا هستید که نه تنها در انگلستان بلکه در ایرلند، قبرس، مالت، مالزی، سنگاپور و هنگ کنگ استفاده می شود. دو شاخه های انگلستان پین های مستطیلی دارد، بنابراین شما نمی توانید آن را به چیز دیگری وصل کنید. سیستم پریز و دو شاخه در انگلستان قبل از جنگ جهانی دوم و در زمانی که کمبود مس برای کابل وجود داشت آغاز شد. 

انگلستان از سه شاخه استفاده می کند زیرا برای باز کردن سوکت به پین اتصال زمین نیاز است که اغلبا پلاستیکی است. دوشاخه های نوع G به گونه ای طراحی شده است که شاخه ی وسطی و اتصال به زمین کمی بلندتر از دو شاخه های منتقل کننده جریان باشد.

جمع بندی

همانطور که در این مقاله گفتیم تفاوت دوشاخه شارژر ها به خاطر استفاده در نقاط جغرافیایی مختلف هستند و تمام این سری شارژر ها برد الکترونیکی یکسانی دارند و شکل دوشاخه کله گی شارژر موبایل در واقع تاثیری در شارژر کردن دستگاه شما ندارند، زیرا این فقط بستگی به سیستم برق کشور مصرف کننده آن دارد و سیستم پریز و دو شاخه ی نوع C اروپایی در سیستم خانگی ایران به کار رفته است و سازمان استاندارد ایران فقط به کالاهایی که استاندارد دوشاخه برق ایران را رعایت کنند اجازه عرضه در بازار میدهد .